Planlama, ülkemizde, üzerinde ölçülendirilmiş şekiller bulunan ve kamunun istediği şekilde mimar ve mühendisler tarafından imzalanmış proje olarak algılanmakta; halbuki planlama, yapılacak işin tüm aşamalarını gözönünde tutarak sonuca gitmeyi kapsamalıdır.
Bu aÅŸamalar;
1.Ülke ölçeğinde yapılması gereken ‘Masterplan’
2.Bölge ölçeğinde, bölgenin özelliklerinin şekillendirdiği ‘Bölgesel Plan’
3.Yakın çevre ölçeğinde plan
4.Bina ölçeğinde plan
olup, ardarda ele alınmalıdır.
Bu adımların herbiri diğerinin kesin şartlarını belirlemelidir.
Bunlarla ilgili olarak Almanya'yı gözönünde tutarsak;
Almanya'nın Masterplanı yaklaşık 200 yıl önce yapılmıştır. Özellikle II.Dünya Savaşı'nda şehirlerinin büyük kısmı yıkılmasına rağmen, bu planlar güncellenerek kullanılmaya devam edilmiş ve bu planda, ülkenin hangi bölgesinde hangi imkanlar olduğu tek tek belirlenmiştir (planlar günümüzde de güncelliğini korumaktadır). Buna göre Ren Havzasında kömür oluşu Çelik Endüstrisini, Alpler Kış Turizmini, kuzey sahilleri Liman, Gemi, Deniz Taşımacılığını, Çekoslavakya sınırı, ormanları, doğayı korumayı vs.öngörmüştür. Bu tesbitler doğrultusunda herbir bölgenin diğerleriyle bağlantısı, nehirler, su kanalları, demiryolu, otoyollar ve hava yolları, birbirleriyle ilintili olarak detaylı bir şekilde planlanmıştır. ’Rhein+Main +Donau Kanal Sistemi’ bu planlamanın doğurduğu en rantabl taşıma sistemidir.
Bölgesel Planlama :Her bölge kendi zenginliği ve imkanları doğrultusunda masterplana uygun olarak düzenlenmiştir. Örneğin Ren Bölgesi dünyanın en gelişmiş Ağır Endüstri Bölgesi olmuştur.
Planlamadaki devamlılığa örnek olarak eski Münih kentinin bütün binalarının yer aldığı ‘Şehir Maketi’ gösterilebilir. Maket 1570 yılında yapılmış ve gerekli zamanlarda güncellenmiştir.
1.ve 2. Maddenin doğal sonucu olarak, ‘İç Göç’ minimize edilmiştir. Ekonomik imkanlar, ülke geneline yayılmıştır.
3. ve 4.Maddeler ayrı bir yazı konusu olacaktır.
Y. Müh. Mimar Selahattin KURT